امتیاز کاربران

سه دانشگاه علوم پزشکی تهران شهید بهشتی و تبریز رتبه های اول تا سوم کشوری نظام رتبه بندی لایدن ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داده اند.

نظام رتبه بندی لایدن برای ارزیابی موسسات از ۲۰ شاخص در چهار بعد تاثیر ،همکاری دسترسی آزاد و گوناگونی جنسیتی بهره می گیرد بررسی نتایج رتبه بندی دانشگاه های علوم پزشکی کشور در نظام رتبه بندی جهانی لایدن در سال ۲۰۲۳ بر مبنای بعد تاثیر (مرجعیت علمی) نشان داد که سه دانشگاه علوم پزشکی تهران شهید بهشتی و تبریز رتبه های اول تا سوم کشوری را به خود اختصاص داده اند.

از میان ۷۲ دانشگاه علوم پزشکی کشور در این نظام رتبه بندی ۱۲ دانشگاه علوم پزشکی حضور داشته اند.

در سال ۲۰۲۳ دانشگاه علوم پزشکی کرمان و همدان به لیست دانشگاههای حاضر در این نظام رتبه بندی اضافه شده اند.

 .دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت رتبه بندی سال گذشته لایدن صعود ۱۶ پله ای، دانشگاه شهید بهشتی صعود ۲۷ پله ای و دانشگاه تبریز صعود ۲۴ پله ای را در سال جاری نشان می دهند

امتیاز کاربران

در ۸ دسامبر سال ۲۰۱۶ ، مؤسسه الزویر در مجموعه ژورنال متریکس  خود از محصول جدیدی رونمایی کرد. این محصول CiteScore نام دارد که به نوعی رقیب ضریب تأثیر معروف مؤسسه Clarivate Analytics محسوب می گردد.

سایت اسکور یک شاخص ساده برای اندازه گیری تأثیر استنادی مجلات است. بر خلاف ضریب تأثیر که انواع خاصی از مقالات (مروری و پژوهشی و فنی) را در محاسبه تعداد مقالات در مخرج کسر در نظر می گیرد، این شاخص همه انواع مقالات را در محاسبه خود در نظر می گیرد.

یک مورد خاص که در سایت اسکور وارد محاسبه نمی گردد، مقالات زیرچاپ (In press) است. از آنجایی که اسکوپوس همه مقالات In press را از ناشران مختلف در بر نمی گیرد، لذا برای اجتناب از bias در محاسبات این شاخص استنادی، مقالاتی که هنوز در شمارهای از مجله وارد نشده اند، در محاسبه سایت اسکور وارد نمی شود. سایت اسکور از تقسیم استنادها به مقالات چهارسال اخیر بر تعداد مقالات چهار سال اخیر به دست می آید. برای یادگیری اینکه شاخص سایت اسکور چطور محاسبه می شود، این تصویر گویای موضوع است.

Cite Score Tracker 

سایت اسکور ترکر شاخص دیگری است که نحوه محاسبه آن همانند سایت اسکور است با این تفاوت که قرار است به صورت ماهیانه برای همان سال به روزرسانی شود. البته سایت اسکور فقط یک بار ارائه می شود و دیگر هم تغییر نمی کند ولی سایت اسکور ترکر به دلیل ماهیت خود نیازمند ۱۶ بار تغییر و به روزرسانی در سال است.

Cite Score Percentile 

برای مقایسه دو نشریه در دو حیطه موضوعی مختلف، شاخص" صدک سایت اسکور"  معرفی شده است. مثلا صدک نشریه ی نیچر عدد ۹۹ است و این بدان معنی است که این نشریه جزء ۱ درصد بالایی حوزه ی پزشکی محسوب می گردد. چکیده مقالات در این شاخص محاسبه نمی شوند زیرا اسکوپوس آن ها را تحت پوشش ندارد.

نکاتی در خصوص Cite Score

 دسترسی به این شاخص ها از طریق اسکوپوس بدون دریافت هیچ هزینه ای آزاد است. بر خلاف ضریب تأثیر (IF)که از Journal Citation Reports تولید می شود که به طور آزاد در دسترس همه نیست و نیازمند پرداخت حق اشتراک می باشد.

چکیده مقالات در این شاخص محاسبه نمی شوند به خاطر اینکه اسکوپوس آنها را تحت پوشش ندارد.

در این شاخص خود استنادی های مجلات نیز  محاسبه می شوند.

امتیاز کاربران

شاخص SJR

این شاخص نشانگر اینست که زمینه موضوعی، کیفیت و شهرت مجله اثر مستقیم بر ارزش استناد دارد. این معیار، میزان نفوذ و شهرت نشریه را با استفاده از تعداد استنادات وزن‌دار به مقالات سه‌ سال گذشته در نشریه محاسبه می‌کند. این عدد از حاصل تقسیم میانگین تعداد استنادات وزن‌دار دریافت‌شده‌ی نشریه در یک سال بر تعداد کل نشریات در سه سال گذشته به‌دست می‌آید.

نظام رتبه‌بندی سایمگو (SCImago) از شاخص رتبه بندی مجلات SJR  برای مقایسه مجلات استفاده می کند که نفوذ علمی یک مجله را با در نظر گرفتن دو عامل، تعداد استنادها و میزان اهمیت یا اعتبار مجلات استناد کننده، تعیین می کند.گروه بندی ژورنال ها براساس 27 حوزه اصلی موضوعی و 313 زیر مجموعه موضوعی اختصاصی و  یا بر اساس کشور  است.

برای محاسبه، با استفاده از الگوریتم  Google PageRank   اطلاعات شاخص‌های مختلف را از بانک اطلاعاتی Scopus استخراج و بر اساس آن نشریات را از لحاظ اعتبار علمی رتبه‌بندی می‌کند. این میزان از تقسیم میانگین استنادهای وزن دهی شده در یک سال معین بر تعداد مقالات سه سال قبل محاسبه می شود. 

به طور کلی نرمال سازی در این شاخص تحت تأثیر ۳ عامل مهم است:

• پوشش پایگاه محاسبه کننده (میزان مجلات نمایه شده در اسکوپوس)،
• تعداد مقالات منتشره در این مجلات و تعداد استنادهای دریافتی هر مقاله،
• پرستیژ و کیفیت مجلات.

امتیاز کاربران

شاخص اسنیپ(Source Normalized Impact Per Paper(SNIP))

این شاخص که توسط دانشگاه لایدن پیشنهاد شد، میزان تأثیر استناد را با وزن دادن به استناد بر اساس کل استنادهای دریافتی یک حوزه موضوعی می سنجد. بنابراین تأثیر یک استناد می تواند در یک حوزه موضوعی نسبت به یک حوزه موضوعی دیگر ارزش بیشتری داشته باشد. شاخص “ضریب تأثیر به هنجار شده بر اساس منبع” یا به اختصار اسنیپ بر مبنای داده های برگرفته از پایگاه اسکوپوس محاسبه می شود. این شاخص با وزن دهی به استنادها بر اساس تعداد کل استنادهای حوزه موضوعی مربوطه (پتانسیل استنادی پایگاه در رشته ی مربوطه) محاسبه می شود تا تفاوت رشته ها به لحاظ رفتار استنادی و نیز به لحاظ میزان پوشش در پایگاه تصحیح شود.

در محاسبه ی شاخص اسنیپ از همان اندیشه ضریب تأثیر مجلات بهره گرفته شده. بدین معنا که میانگین استناد بر مقاله محاسبه می شود و در صورت کسر قرار می گیرد. بنابراین، در صورت کسرداریم:

ضریب تأثیر خام بر مجموع مقالات قابل استناد یا (پتانسیل استنادی) پایگاه در رشته ی مربوطه تقسیم می شود تا تفاوت های رشته ها به لحاظ رفتار استنادی و نیز به لحاظ میزان پوشش در پایگاه تصحیح شود. پتانسیل استنادی عبارت است از میانگین شمار ارجاعات (سه ساله) برای مثال ۲۰16–۲۰1۸ برمقاله دریک مجله.

مزایایSNIP

• از نظر بازه زمانی منطقی تر است. پوشش پایگاهی بهتری دارد.
• لحاظ کردن نوع یکسانی از منابع در شمارش استنادها و مقالات.
• کمک به اعضای هیئت علمی و پژوهشگران جهت یافتن ژورنال هایی که بهترین عملکرد را در حیطه موضوعی مد نظرشان دارند.
• در حیطه های موضوعی که احتمال استناد به آنها کمتر است ارزش بالاتری دارد.